Saç kaybının başlıca nedenleri yaşlanma, hormonal değişiklik ve ailede kellik öyküsüdür. Kural olarak, saç kaybı ne kadar erken yaşta başlarsa, kellik o ölçüde belirgin olur. Yanıklar ya da travma da saç kaybına yol açabilir; bu durumda saç ektirme rekonstrüktif (yeniden yapılandırıcı) bir tedavi olarak düşünülür.
Doktorunuzla birlikte sizin için en iyi tedavi seçeneğinin saç transplantasyonu (saç ekimi) olduğuna karar verirseniz, estetik cerrahların bu tür girişimleri 30 yılı aşkın bir süreden beri başarıyla uyguladığını bilmek size güven aşılayacaktır.
Saç ekimi yaptırmayı düşünenler için, bu broşür değişik işlemlerle ilgili temel bilgiler vermektedir. Pek çok yanıt kişisel koşullara bağlı olduğundan, tüm sorularınıza yanıt bulamayabilirsiniz. Yaptırmayı planladığınız işlemle ilgili olarak aklınıza gelen tüm soruları cerrahınıza yöneltebilirsiniz.
Saç ektirme için en uygun adaylar kimlerdir?
Saç ektirme görünüşünüzü iyileştirip özgüveninizi arttırabilir, ancak sonuçlar mutlaka idealinizdeki gibi olmak zorunda değildir. Cerrahi işleme karar vermeden önce, beklentilerinizi dikkatlice gözden geçirin ve doktorunuzla tartışın.
Tüm saç ekim tekniklerinde kendi saçınızın kullanılacağını bilmeniz önem taşır. Cerrahinin amacı, var olan saçların en etkili biçimde nasıl kullanılabileceğini belirlemektir.
Saç ekimine aday olan kişilerin başlarının arka ve yan taraflarında donör (verici) alan olarak kullanılacak sağlıklı saçların bulunması gerekir. Donör bölgelerden greftler (yamalar) alınır. Saçın rengi, sertliği, dalgalı ya da kıvırcık olup olmaması gibi diğer faktörler de kozmetik sonuç üzerinde etkide bulunurlar. Saç ekimi cerrahisinde kullanılan bazı teknikler vardır.
Saç kaybı ile ilgili gerçekler
Saçlı derideki dolaşım bozukluğu, vitamin yetersizlikleri, kepeklenme ve sürekli şapka giymek gibi sebeplerin kelliğe yol açtığını sık sık işitmişsinizdir. Oysa, bu teorilerin hepsi çürütülmüştür. Anne tarafındaki dedenin durumuna bakarak saç kaybının önceden tahmin edilmesi de mümkün değildir. Ayrıca, 40 yaşına geldiğinde saç kaybetmemiş olanların artık yaşamlarının sonuna kadar böyle kalacakları düşüncesi de yanlıştır.
Kadınlarda saç kaybı
Her beş kadından birinde yaşlılık, hastalık ve menopoz sonrasındaki hormon değişikliği gibi faktörlere bağlı olarak az ya da çok saç kaybı olduğu tahmin edilmektedir. Erkeklerdeki bölgesel kelliğin tersine, kadınlarda genellikle tüm saçlı deride saç kaybı olur. Bu sorunu gidermek için bazı kadınlar peruk ya da saça kaynak yaptırma (extension) gibi yöntemlere başvururlar. Bazıları ise, reçeteyle satılan topikal (yüzeyel) ilaçlarla sorunlarına çözüm bulabilirler. Bu tür ilaçların etkisi hastadan hastaya değişebilir ve bu ilaçlar yeni saçların çıkmasından çok, var olan saçların korunmasını sağlarlar. Bu seçeneklerden hoşnut kalmayan kadınlarda, saç ekimi cerrahisi düşünülebilir.
Saçlarda incelme olan bölgelerde genellikle tercih edilen cerrahi yöntem mini-greft yöntemidir; dolayısıyla bu işleme aday olan kişilerin başlarının arka bölümündeki saçlar yoğun olmalıdır. Bu yoğun bölgeden mini-greftler alınır ve daha dolgun bir görünüm yaratmak için bu greftler saç yoğunluğunda azalma olan bölgelere ekilir. Uygun adaylarda kimi zaman flep ve doku genişletme teknikleri kullanılabilir.
Saç ektirme düşünüyorsanız, saçlarınızı yitirmeden önceki duruma tam olarak dönmenin mümkün olmadığını, ancak cerrahinin saç kaybı olan bölgeleri örtüp daha dolgun bir görünüm yaratabileceğini anlamanız önem taşır.
Tüm cerrahi işlemlerde bir miktar risk ve belirsizlik vardır
Deneyimli bir estetik cerrah tarafından gerçekleştirildiğinde saç ekimi cerrahisi normal koşullarda güvenilir bir işlemdir. Yine de kişiler arasında fiziksel tepkiler ve iyileşme becerileri açısından büyük değişkenlik söz konusudur ve sonucun hiç hatasız tahmin edilmesi mümkün değildir.
Her türlü cerrahi işlemde olduğu gibi, bu işlemde de enfeksiyon görülebilir. Saçlı deride uygulanan bazı redüksiyon girişimlerinde, aşırı kanama ve/veya gerilmekten kaynaklanan geniş skarlar (stretch-back) görülebilir.
Cerrahinin planlanması
Saç ekimi cerrahisi bireye göre uyarlanan bir tedavidir. Tüm cerrahi seçeneklerin size sunulduğundan emin olmak için, tüm replasman (ekim) teknikleri konusunda deneyimli bir doktor bulmalısınız.
İlk değerlendirmeniz sırasında cerrahınız saçınızdaki büyümeyi ve kaybı değerlendirecek, ailenizdeki saç kaybı öyküsünü öğrenecek ve daha önce saç ekimi yaptırıp yaptırmadığınız konusunda bilgi edinecektir. Ayrıca size yaşam stiliniz hakkında bilgiler soracak ve cerrahiyle ilgili beklentilerinizi ve hedeflerinizi de tartışacaktır.
Cerrahi sırasında ya da sonrasında soruna yol açabilecek tıbbi bozukluklar da (örn. kontrolsüz hipertansiyon, kanda pıhtılaşma sorunları ya da aşırı skar oluşturma eğilimi) doktorunuz tarafından değerlendirilmelidir. Sigara içip içmediğinizi ve özellikle pıhtılaşmayı etkileyen ilaçlar olmak üzere (örn. aspirin) kullandığınız tüm ilaçları hekiminize mutlaka bildirin.
Saç ekimi cerrahisine karar verdiğinizde, cerrahınız size uygulanacak olan anesteziyi, işlemin gerçekleştirileceği koşulları, riskleri ve maliyeti açıklayacaktır. Aklınıza gelen soruları doktorunuza sormaktan çekinmeyin. Mutlaka doktorunuza daha önceki hastalardan sizin görünüşünüze uygun olan saç ekimi öncesi ve sonrası fotoğraflarını göstermesini talep edin.
Cerrahınızın kullanacağı teknikleri ve bunların her birinin ne kadar zaman alacağını mutlaka öğrenin. Doktorunuzdan, işlemden sonra nasıl bir görünüşe kavuşacağınız konusunda size fikir vermesini isteyin.
Cerrahiye hazırlık
Cerrahınız işleme hazırlanmanız için size yemeklerle, içeceklerle, sigarayla, kullanılması gereken ve gerekmeyen vitaminlerle ve ilaçlarla ilgili önerilerde bulunacaktır. Ameliyatın sorunsuz geçmesi için bu önerilere uymanız önem taşır. Sigara içenlerin ameliyattan en az 1-2 hafta önce ve sonra sigara kullanmamaları çok önemlidir, çünkü sigara kanın deriye ulaşmasına engel olur ve iyileşmeyi geciktirebilir.
Hazırlık aşamasında, bir yakınınız işlemden sonra arabayla eve dönmenize yardımcı olmalıdır. Ayrıca bir iki gün boyunca istirahat etmeli ve gerektiğinde ev işlerinde size bir-iki gün boyunca yardımcı olacak birini de ayarlamalısınız.
Saç Ektirme işleminin gerçekleştirileceği ortam
Saç ekimi genellikle hastaların yatış yapılmadan tedavi edildiği bir cerrahi merkezinde (tam teşekküllü hastane) gerçekleştirilir. Hastane koşullarını sağlamayan yerel klinik …vs adı altında faaliyet gösteren merdiven altı kuruluşlardan uzak durulmalıdır.
Anestezi Tipleri
Saç ekimi cerrahisi, kullanılan teknik ne olursa olsun, genellikle lokal anestezi ve sedasyon altında gerçekleştirilir. Sedasyon işlem sırasında rahat ve gevşemiş durumda olmanızı sağlar. Saçlı deriniz ağrıya karşı duyarsızlaşır, ancak bir miktar çekilme ve basınç hissi yaşayabilirsiniz.
Cerrahi
Saç ektirme operasyonunda, donör (verici) bölgedeki saçlı deriden alınan küçük yamalar (greftler), kelleşmiş ya da saç yoğunluğu azalmış bölgeye yerleştirilir. Greftlerin boyut ve şekilleri farklı olabilir. Yuvarlak zımba (punch) greftlerde yaklaşık 10-15 saç teli bulunur. Çok daha küçük olan mini-greftler ise 2-4 saç teli içerirler; mikro-greftlerde ise 1-2 saç teli vardır. Saçlı derinin içerisindeki yarıkların içerisine yerleştirilen yarık (slit) greftlerin her birinde yaklaşık 10 saç teli vardır; uzun ve ince olan şerit greftlerde 30-40 saç teli bulunur.
Genel olarak yeterli dolgunluğa ulaşabilmek için birkaç seansa gerek duyulabilir ve bu seansların her birinin arasında iyileşme için birkaç aylık boşluklar bırakılır. Bir transplantasyon dizisinden tam sonuç elde etmek için bir yıl gerekebilir. İşlem alanı kısmen saçınızın yumuşaklığına / sertliğine ve rengine bağlıdır. Kalın, gri ya da açık renkli saçlar, ince ve koyu renkli saçlarla karşılaştırıldığında daha fazla dolgunluk sağlarlar.
Cerrahiden önce, “donör bölge”deki (verici bölge) saçlar kısa kesilir ve böylelikle greftlerin kolaylıkla ulaşılıp çıkartılabilmeleri sağlanır. Greftler alındığında, doktorunuz derinin gücünü koruyabilmesi için, az miktarda tuzlu su çözeltisini düzenli aralıklarla saçlı derinize injekte edebilir.
Saçlı deride sağlıklı kan dolaşımını koruyabilmek için, greftler arasında yaklaşık 3 mm boşluk bırakılır. Doktorunuz, transplante edilen saçların doğal bir doğrultuda uzamalarını ve donör bölgedeki saç uzamasının olumsuz etkilenmemesi için, greftlerin çıkartılması ve yerleştirilmesi sırasında büyük özen gösterir.
Greft seansı tamamlandıktan sonra, saçlı deri temizlenir ve gazlı bezlerle kapatılır. Bir-iki gün boyunca basınçlı bandaj kullanmanız gerekebilir.
İyileşme sırasında skar dokusunun yeri değişen saçlar tarafından örtüldüğünü ya da en azından kısmen görünmez hale geldiğini fark edeceksiniz; yeni konumdaki saçlar, kesi hattının hemen ucunda büyürler.
Cerrahi sonrası
Saç ektirme sonrası hisleriniz, işlemin karmaşıklığına ve kapsamına bağlıdır. Her türlü ağrı, aşırı gerginlik ya da zonklama hissi doktorunuzun vereceği ağrı kesicilerle giderilebilir.
Bandaj kullanıldıysa, bunlar genellikle bir gün sonra çıkarılır. Cerrahiden bir gün sonra saçınızı yumuşak hareketlerle yıkayabilirsiniz. Cerrahınızla şişme, morarma ve drenaj (akıntı) olasılıklarını tartışmayı unutmayın.
Zorlanmaya yol açan fiziksel aktviteler saçlı derideki kan akışını arttırıp, transplante edilen dokuların ya da kesi yerlerinin kanamasına neden olabilir; bu nedenle zorlayıcı egzersizlerden ve vücut teması gerektiren sporlardan en az 3 hafta uzak kalmalısınız. Bazı doktorlar cerrahiden sonra en az 10 gün süreyle cinsel birleşmeden de kaçınmayı önermektedir.
İnsizyonlarınızın doğru şekilde iyileştiğinden emin olmak için, doktorunuz ilk ay içerisinde muhtemelen sizi en az birkaç kez görmek isteyecektir. Bu izlem görüşmelerinde doktorunuzun size vereceği tavsiyelere uymanız önemlidir.
Normale dönüş
Saç ektirme sonrası normale dönüş hızı geçirdiğiniz ameliyatın uzunluğuna, karmaşıklığına ve tipine göre değişir. Ameliyattan birkaç gün sonra kendinizi işe dönüp normal aktivitelerinizi sürdürecek kadar iyi hissedebilirsiniz.
Transplantasyon uygulanan pek çok hasta “yeni” saçların ameliyattan sonra 6 hafta içerisinde döküldüğünü gördüklerinde dehşete kapılmaktadır. Unutmayın ki bu durum normaldir ve hemen her zaman geçicidir. Saçlar döküldükten 5-6 hafta sonra yeni saçlar çıkacaktır. Yeni saçlarda ayda yaklaşık 1-1.5 cm büyüme beklenir.
